Türkiye ilk kez ev sahibi! 5 soruda COP31

AA

Oluşturulma tarihi: 23 Kasım 2025 11:47

Türkiye’nin, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin (UNFCCC) 31. Taraflar Konferansı’na (COP31) ev sahipliği yapması, hem uluslararası görünürlük hem de iklim diplomasisinde belirleyici bir konum kazanması açısından önem taşıyor.

Her yıl BMİDÇS kapsamında 197 ülkenin katılımıyla gerçekleştirilen COP toplantısında sera gazı azaltım hedefleri, uyum politikaları, iklim finansmanı, kayıp ve zarar mekanizmaları ve karbon piyasası kuralları belirleniyor.

COP toplantılarında Paris Anlaşması’nın uygulanmasına yönelik yol haritası çizilirken, alınan kararlar ülkelerin iklim politikalarını doğrudan etkiliyor.

Bu bağlamda AA muhabiri, COP’un işleyişinden ev sahipliği sorumluluklarına kadar süreci 5 soruda özetledi.

1-COP NEDİR?

COP, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin (UNFCCC) en yüksek karar alma organı olarak her yıl toplanan “Taraflar Konferansı” anlamına gelir.

197 ülke temsilcisinin katıldığı COP’larda sera gazı azaltımı, uyum politikaları, iklim finansmanı, kayıp ve zarar mekanizmaları, karbon piyasaları gibi konularda küresel kararlar alınıyor.

COP toplantılarında Paris Anlaşması’nın uygulanmasına ilişkin kurallar da belirleniyor.

2- POLİS AĞIRLAMANIN AVANTAJLARI NELERDİR?

Ev sahipliği yapmak ülkelere birçok diplomatik, ekonomik ve çevresel fayda sağlar. Bir ülke COP’a ev sahipliği yaptığında kendisini küresel iklim politikalarının merkezine yerleştirerek önemli bir diplomatik görünürlük kazanır. Zirveye katılan onbinlerce delege sayesinde turizm, konaklama, ulaşım ve hizmet sektörlerinde ciddi ekonomik hareketlilik yaşanıyor.

Bu süreç aynı zamanda ev sahibi ülkedeki yeşil dönüşüm çabalarını da hızlandırmaktadır. Yenilenebilir enerji, sürdürülebilir kent planlaması ve iklime uyum projeleri daha güçlü bir şekilde gündeme geliyor. Uluslararası finans kurumlarının ve iklim fonlarının artan ilgisiyle ülke, temiz enerji ve iklim finansmanına daha fazla yatırım çekme potansiyeline sahip. Ayrıca ev sahibi şehir iki hafta boyunca dünyanın dikkatini çekerek “iklim diplomasisinin merkezi” haline geliyor ve küresel tanınırlığını güçlendiriyor.

3- BUGÜNE KADAR HANGİ ÜLKELERDE EV SAHİPLİĞİ YAPILDI?

COP toplantıları 1995’ten bu yana farklı kıtalarda dönüşümlü olarak yapılıyor. Bazı önemli ev sahibi ülkeler şunları içeriyor:

COP1 Almanya (Berlin), COP3 Japonya (Kyoto), COP15 Danimarka (Kopenhag), COP21 Fransa (Paris Anlaşmasının kabul edildiği Paris), COP26 Birleşik Krallık (Glasgow), COP27 Mısır (Şarm El-Şeyh), COP28 Birleşik Arap Emirlikleri (Dubai), COP29 Azerbaycan (Bakü, 2024), COP30 Brezilya (Belem, 2025)

Türkiye gelecek yıl ilk kez COP toplantılarına ev sahipliği yapacak.

4- EV BARINDIRMA NE TÜR BİR SORUMLULUK İÇERİR?

COP’a ev sahipliği yapmak, büyük ölçekli organizasyonel yeteneklerin sergilenmesi anlamına gelir. Zirve sırasında 100.000’den fazla katılımcının ihtiyaçlarını karşılayacak altyapının hazırlanması gerekecek. Büyük toplantı odalarından medya merkezlerine, yan etkinlik alanlarından güvenlik mekanizmalarına kadar kapsamlı bir hazırlık sürüyor. Bu ölçekte bir organizasyon aynı zamanda güçlü bir lojistik ve ulaşım planlaması gerektirir.

Ev sahibi ülkenin Birleşmiş Milletler standartlarına göre güvenlik protokollerini sağlaması zorunluyken, sıfır atık yaklaşımının oluşturulması, sürdürülebilirlik kriterleri ve sıfır karbonlu organizasyon yapısı temel gereksinimler arasında yer alıyor. Ev sahibi ülkenin sorumlulukları arasında zirveye katılacak devlet ve hükümet başkanlarının üst düzey diplomatik hazırlıkları ve ön müzakere toplantıları ile teknik komite oturumlarının sorunsuz koordinasyonu da yer alıyor.

Bu bağlamda ev sahibi ülke sadece dev bir organizasyonun lojistiğini yönetmekle kalmıyor, aynı zamanda küresel müzakerelerin sağlıklı bir atmosferde ilerlemesini sağlamaktan da sorumlu.

5- COP31’E EV SAHİBİ OLMAK Türkiye İÇİN NE İFADE EDİYOR?

Türkiye, COP31 için Avustralya ile ortak ihale sürecindeydi.

Brezilya’nın Belem kentinde dün gerçekleştirilen COP30 Genel Kurulu’nda bir sonraki COP toplantısının Türkiye’de yapılmasına karar verildi.

Bu kapsamda önümüzdeki yıl Türkiye’de 196 ülke iklim sorununu ele almak üzere aynı masaya oturacak.

COP31 liderler zirvesinin İstanbul’da, COP31’in ise Antalya’da yapılması planlanıyor.

Böylece Türkiye iki hafta boyunca küresel iklim diplomasisinin merkezi haline gelecek. Bu süreç, uluslararası fonların ve yatırımcıların iklim finansmanı, temiz enerji ve yeşil teknoloji alanlarına Türkiye’ye olan ilgisini önemli ölçüde artıracaktır.

Türkiye’nin iklim politikaları, emisyon azaltım hedefleri ve yeşil dönüşüm programları küresel ölçekte örnek teşkil edecek.