AİHM, ByLock'la ilgili diğer 1000 “hak ilhak talebi” hakkında Türkiye'den görüş istedi

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Yüksel Yalçınkaya davasında Türkiye aleyhine karar verdikten sonra, benzer özelliklere sahip ByLock şifreli mesajlaşma uygulamasına ilişkin binlerce davayı inceleyerek Türk hükümetine bildirdi.

Aralık ayında 1.000 kişilik ilk gruba bildirimde bulunan AİHM, “terör örgütüne üye olmak” suçundan yargılanan ve ByLock kullandığı için çeşitli cezalara çarptırılan bin kişinin de “hak ihlali” iddiasıyla sunduğu talepleri iletti. Bilgi ve görüş için Türk hükümetine.

Toplam beş dosya halinde tebliğ edilen davalar, 2019-2023 yılları arasında AİHM gündemine getirilen şikayetlerden oluşuyor. Başvurucular, kendilerine verilen cezaların Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 7. maddesini ihlal ettiğini ileri sürüyor. hukuka aykırı bir cezanın olamayacağını öngören madde ve adil yargılanma hakkını düzenleyen 6. madde.

Yalçınkaya kararı emsal teşkil ediyor

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 26 Eylül 2023'te ByLock kullandığı, Bank Asya'da hesap sahibi olduğu ve gizli tanık ifadeleri nedeniyle mahkum olan öğretmen Yüksel Yalçınkaya'nın açtığı davada Türkiye'nin insan haklarını ihlal ettiğine hükmetti.

AİHM, 17 Mart 2020'de yapılan başvuruya ilişkin kararında, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) “hukuka aykırı ceza olamaz” diyen 7. maddesinin, örgütlenme ve toplanma hakkına ilişkin 11. maddesinin, ve Adil yargılanma hakkına ilişkin 6. maddenin 1. fıkrası ihlal edilmiştir.

AİHM Büyük Dairesi, 7. maddenin ihlaline 11'e karşı 6 oyla, 6. maddenin birinci fıkrasının 1'e karşı 11 oyla ve 11. maddenin ihlaline oybirliğiyle karar verdi.

Eylül 2016'da tutuklanarak yargılanan eski öğretmen Yüksel Yalçınkaya, ByLock uygulamasını kullandığı gerekçesiyle “FETÖ/PDY silahlı terör örgütüne üye olmak” suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı. AİHM, Yalçınkaya kararında Türk hükümetinin yargılama hakkına getirilen kısıtlamaları yeterince gerekçelendirmediği ve yargılamanın adil yürütülmediği sonucuna vardı.

Mahkeme ayrıca, “Suçun maddi ve manevi unsurları açıklanmaksızın, ByLock şifreli mesajlaşma uygulamasının kullanılmasına dayanılarak verilen silahlı terör örgütüne üye olma suçundan mahkûmiyet kararı verilmesini” “işlenmeden önce unsurları kanunda belirlenmemiş bir eylem” olarak değerlendirdi. ” Bu suç sayılmaz.”

Bu bağlamda AİHM, “Türk yargısının ByLock delillerine yönelik tek tip ve genel bir yaklaşım benimsemesinin, bu suça ilişkin ulusal hukukun gereklerine aykırı olduğunu ve Sözleşme'nin 7. maddesinin amaç ve amacına aykırı olduğunu” vurguladı. Keyfi kovuşturma, mahkûmiyet ve cezaya karşı etkili güvenceler sağlayan AİHS.”

Ankara'da yeni soru sorulmadı

AİHM, açıklamasında Aralık ayındaki ilk partide olduğu gibi Ankara'ya tebliğ edilen binlerce davaya ilişkin yeni soru sormadı ve savunma da istemedi.

Öte yandan Türk hükümetinin Yalçınkaya davasında görüşülerek karara bağlanan konuların yanı sıra yeni sorular hakkında da görüş bildirebileceği vurgulandı.

AİHM, aralık ayında yaptığı açıklamada, Türk hükümetinin ikna edici yeni argümanlar sunmaması veya iç hukukta bu tür davalara yönelik bir formül üretmemesi halinde, tebliğ edilen davalarda ve henüz karara bağlanmamış benzer davalarda ihlal kararı verileceğinin altını çizdi. ele alındı.

AİHM'de bekleyen davaların yüzde 34'ü Türkiye kaynaklı

AİHM'nin 2023 yılı istatistik raporuna göre, geçen yıl devam eden davalar arasında en fazla temyiz başvurusu yapılan ülke Türkiye oldu.

AİHM verilerine göre mahkemedeki toplam 68 bin 450 davanın 23 bin 397'si yani yüzde 34,2'si Türkiye'den geldi. Bu davaların çoğu 2016 darbe girişimi sonrasında açılan başvurulardır.

Yalnızca ByLock kullanımına ilişkin AİHM gündemine gelen itirazların sayısı 8 bini geçiyor. Potansiyel başvuru sayısının 100 bin olduğu tahmin ediliyor.